Theo các tài liệu nước ngoài thì...tụ hóa là thành phần thường gây "pan" trong mạch điện . Còn chúng ta thì ...ít khi quan tâm ! Bước vào lãnh vực ampli , nhất là tiếng Bass , thì tụ hóa là thành phần nên lưu ý . Tụ hóa "khô" thì tiếng trung và tiếng treble vẫn ào ào , còn tiếng bass thì "bộng".
ESR là từ viết tắt của Electrolyte Series Resistance , tạm hiểu là "điện trở nối tiếp của tụ hóa".
Tụ hóa , ngoài trị số điện dung ( tính bằng uF) , còn có cảm kháng , trở kháng. Trong đó , trở kháng là chánh. Tụ tốt có số Ohm ( tính theo AC) rất nhỏ . Tụ càng lớn ( ví dụ 1.000uF ) thì số ohm càng nhỏ. Nên nhớ , Ohm đây là ohm của "trở kháng tương đương" , chứ không phải đo có ohm " thiệt" như điện trở !
Các bạn xem bảng sau đây để có khái niệm tổng quát về số ohm của tụ hóa.
Tụ 1uF tốt có 2 ohm , còn tụ 1uF xấu nhất có 78 ohm 125.
Gỏ tụ hóa ra ngoài mà đo thì...nản chí anh hùng. Mạch sau đây dùng đo tụ hóa trên bo mạch mà không cần gở ra.
Cách thức đo :
-- Nối tắt hai que đo (J5,J6) lại và chỉnh VR1k (R4) sao cho đồng hồ chạy lút kim , tức qua hết bên tay phải.Lúc nầy đèn led sáng , báo hiệu "chạm".
-- Kẹp hai que đo vào hai chân tụ . nếu tụ tốt thì kim nhảy gần lút kim. Đèn Led không sáng.Tụ xấu thì kim lơ lững. Phải đo thử tụ tốt rồi suy ra tụ đang đo. Đại khái , kim nhảy càng cao thì tụ càng ít ohm , tức càng xịn.
-- Tụ bị nối tắt hay rỉ thì đèn led sáng lên . Tụ hư.
Các hiện tượng trên bo mạch ampli như bên nhỏ bên lớn , bị hù , tiếng nhỏ , vv...có khi là do tụ gây ra. Nhất là bo nguồn auto , tụ hóa là dễ gây hư . NHỗ tử con tụ ra đo là ...pó tay !! Nhờ có mạch nầy thì ...OK numberone ! Chỉ cần một hai phút là đo xong. Mạch nầy đo luôn tụ hóa nguồn 10.000uF. Ta đo xem coi số ohm của hai tụ có bằng nhau không.
Mạch nầy linh kiện dễ kiếm. Đồng hồ thì kiếm cái VOM cũ nào đó , kim còn lên là ...móc ruột quăng ra , ráp nó vô. Hoặc lấy mấy cái đồng hồ VU meter của đầu thu băng cassette ...đều OK ! Ta không cần biết chính xác số ohm làm gì , chỉ cần "thấy" kim lên cao là ...biết tụ tốt !
Có thêm thiết bị đo tụ nầy thì việc sửa chữa , lắp ráp ampli sẽ dễ thành công .
