Sau đây là một mạch bảo vệ điện áp bị vọt cao hoặc bị tụt thấp .
Chạy mua cục biến áp nhỏ 220vac ra 12vac và các linh kiện như trong hình để ráp mạch bảo vệ , không cho áp cao hơn 220 hoặc thấp hơn 220 làm hư thiết bị máy móc . Tất nhiên , ta có thể chỉnh ra các mức áp cao hoặc mức thấp khác ( ví dụ 230vac -180vac v.v..) .
Cục biến áp thứ cấp cho ra 12vac , nắn 4 diode và lọc tụ 100uf/25v cho ra 16v8 ( nhớ con số 1,4 ) . Trở R1 = 470 ohm / 1W là trở ổn định chút ít , kêu là tải phụ . Bỏ ra cũng được . Có nó thì ổn định hơn ( do kềm chế tụ 100uf/25v ).
Khi ghim điện 220 vào ( tức ON ) thì ...cục biến áp chỉ có một chấu vô điện 220 , còn chấu kia ...trớt quớt . Tức chưa có áp 220 vào cục transfo . Phải ấn SW một cái ( gọi là đề-ba , khởi động ) thì mới có điện 220 vào biến áp và có 16v8 phát ra . Relay hút cái cạch và ...khi ta buông nút ấn SW ( loại ấn vô tự nhả ra ) ..thì Relay vẫn hút luôn , tức vẫn có áp 220 vào cục biến áp . Khi áp vọt cao hoặc tụt thấp ( tùy ta chỉnh) thì mạch kích khởi ( kêu là active) và Relay nhả ra . Mất điện . Phải ấn SW dề-ba lại . Tất nhiên là khi nào áp "bằng" chuẩn thì mạch mới "active" lại .
Phải hiểu mạch là như vầy ...
-- Bỏ con T1 ra , chỉ còn T2 và Relay cùng bộ phân cực R3 +P2 + Z2 .
-- Rce của T2 là điện trở nối nguồn ( mạch kín ) cho Relay . Dùng cộng dây ( =0 ohm ) nối vào CE của T2 ...thì relay hút cái cạch ( không hư T2 đâu mà lo sợ ) . Đó là test Relay coi còn tốt không ?
-- Bỏ con T1 ra , bắt đầu chỉnh P2 . Chỉnh là sao ? Chỉnh là nối đồng hồ đo Volt AC ( thang đo 250vac ) vào hai điểm "220vac điện đường" . Phải có cái bình sur để tăng giảm áp cho ngõ vào mà chỉnh .
-- Khi đo "đúng" 220 , chỉnh P2 từ min lên từ từ ...sao cho relay hút cái cạch . Tạm thời nối tắt 2 chấu RLY ( không có hư gì đâu mà sợ ) mới chỉnh được .
-- Lắp T1 vào và chỉnh P1 sao cho đồng hồ đo "đúng" 220 vac (ngõ vào ) mà relay vẫn hút ( vẫn còn nối tắt RLY ) .
-- Gỏ bỏ nối tắt RLY ra .Vẫn đo đồng hồ ngõ vào . Gắn bóng đèn 220v/70w vào ngõ ra .
-- Ấn SW , RLY sẽ hút khi điện đường 'đúng' 220 . Đèn sẽ sáng .
-- Tăng giảm bình sur lên xuống ( ví dụ 250vac , 180vac , v.v...) xem coi ...đèn có tắt không ?
Mạch nầy , tớ chưa có ráp kiểm chứng . Nhưng thấy có lý . Khi áp tăng thì T1 "dẫn thông " , làm mất áp cho P2 , T2 ngắt .
Tuy nhiên , khi áp tụt thấp thì sao nhỉ ? Có ngắt relay không ? Để mai mốt ráp và test lại .
Zene 3v ...muốn xài hay không cũng được . Xài Zene để cho áp BE cao lên ( 0,6v + 3v = 3v6 ) ...cho dễ chỉnh và ngăn ngừa áp "lăng tăng" khi trồi khi sụt chút ít .
--
